Blue Monday: Hoe om te gaan met somberheid
Blue Monday, de derde maandag van januari, wordt beschouwd als de meest deprimerende dag van het jaar. Al is er enige kritiek op de waarde van deze dag die misschien in het leven is geroepen om mensen aan te moedigen een reis te boeken.
Ondanks dat, is de winter een periode die voor mensen die begeleiding of behandeling ontvangen vanuit de Ggz, vaak een periode waarin zij extra somber en neerslachtig zijn. Het weer is guur en donker, en de realiteit van het dagelijkse leven keert terug na de feestdagen. Voor mensen die zich eenzaam of depressief voelen, kan deze periode extra zwaar zijn. In deze blog willen we praktische tips bieden voor zowel degenen die worstelen met somberheid als voor hun hulpverleners hoe dit onderwerp bespreekbaar te maken.
Voor degenen die zich eenzaam of somber voelen:
Erken en deel je gevoelens: Het is belangrijk om je bewust te zijn van je emoties en deze niet te negeren. Praat erover met vrienden, familie of een professional. Het delen van je gevoelens kan een opluchting zijn en de eerste stap naar herstel.
Stel realistische doelen: Na de jaarwisseling kunnen de verwachtingen hoog zijn. Stel kleine, haalbare doelen voor jezelf en vier zelfs de kleinste successen. Dit kan je een gevoel van voldoening geven.
Blijf actief: Fysieke activiteit is een krachtig middel tegen somberheid. Zelfs een korte wandeling kan je humeur verbeteren en stress verminderen. Probeer regelmatig in beweging te blijven.
Creëer routines: Structuur kan een positieve invloed hebben op je gemoedstoestand. Probeer een dagelijkse routine te ontwikkelen, inclusief vaste slaap- en eettijden. Dit kan stabiliteit bieden.
Zoek professionele hulp: Als je merkt dat je sombere gevoelens aanhouden, aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken. Therapeuten en begeleiders zijn er om je te ondersteunen en te begeleiden. Neem contact op met je huisarts indien je advies wilt of het WMO-loket in jouw gemeente indien je denkt dat begeleiding zinvol kan zijn.
Voor ambulant begeleiders:
Luister actief en zonder oordeel: Het is belangrijk dat de persoon zich veilig voelt om gedachten te delen. Luister zonder direct te oordelen en moedig hen aan gevoelens te uiten.
Stel zachte vragen over emoties: In plaats van direct naar Blue Monday of een depressie te verwijzen, kun je zachte vragen stellen over hoe de persoon zich voelt na de feestdagen. Vraag bijvoorbeeld hoe de stemming is veranderd sinds het nieuwe jaar is begonnen.
Breng het onderwerp geleidelijk ter sprake: Gebruik subtiele benaderingen om het onderwerp van somberheid na de feestdagen te verkennen. Bijvoorbeeld, je zou kunnen zeggen: "Ik heb gemerkt dat de overgang van de feestdagen naar de normale routine voor veel mensen uitdagend kan zijn. Hoe heb jij dit ervaren?"
Bied geruststelling aan: Laat de persoon weten dat het normaal is om na de feestdagen of winter een dip te ervaren en dat ze niet de enige zijn die zich zo voelen. Dit kan hen geruststellen en het makkelijker maken om gevoelens te delen.
Stimuleer sociale verbinding: Wijs op het belang van sociale interactie en moedig hen aan om contact op te nemen met vrienden of familie. Soms kan het simpelweg delen van ervaringen met anderen een positief effect hebben op de gemoedstoestand.
Het vermijden van directe verwijzingen naar eenzaamheid, somberheid, een depressie en Blue Monday kan belangrijk zijn om verschillende redenen. Ten eerste kan het voor sommige mensen confronterend zijn om te worden geconfronteerd met specifieke labels zoals "depressie", wat mogelijk angst of weerstand kan oproepen. Door gebruik te maken van algemene termen en het bespreken van de bredere uitdagingen na de feestdagen of tijdens de winter, creëer je een meer open en toegankelijke sfeer voor communicatie over dit onderwerp.
Daarnaast kan het vermijden van directe termen de persoon in kwestie helpen zich minder gestigmatiseerd te voelen. Het benadrukken van de normale schommelingen in stemming maakt het makkelijker voor hen om hun ervaringen te delen, zonder het gevoel te hebben dat er op een mogelijke diagnose wordt gedoeld.
Het gebruik van meer algemene en open benaderingen bevordert dus niet alleen een gezonde communicatie, maar het helpt ook om de drempel voor het delen van gevoelens te verlagen. Het geeft de persoon de ruimte om hun ervaringen op hun eigen manier te uiten en draagt bij aan een ondersteunende begeleidingsomgeving.
Gebruik algemene termen: In plaats van specifiek naar Blue Monday of somberheid te verwijzen, kun je het hebben over de algemene uitdagingen van deze tijd van het jaar. Vraag bijvoorbeeld hoe zorgvragers zich voelen na de drukke feestperiode.
Focus op emoties: Richt de aandacht op de emotionele impact van de feestdagen en de overgang naar het normale leven. Dit opent de deur voor hen om hun eigen ervaringen te delen.
Deel informatie over seizoensgebonden stemmingsschommelingen: Bespreek dat het normaal is om na de feestdagen een verandering in stemming te ervaren. Hierdoor kan de persoon zich meer begrepen voelen.
Benoem specifieke uitdagingen: Praat over algemene uitdagingen zonder direct naar een depressie te verwijzen. Hierdoor voelt de persoon zich wellicht meer comfortabel om hun persoonlijke ervaringen te delen.
Wees flexibel in benadering: Erken dat niet iedereen comfortabel is met het expliciet bespreken van hun emotionele toestand. Wees flexibel en pas je benadering aan op basis van de reacties en comfortniveaus van de persoon.
Blue Monday mag dan wel als de meest deprimerende dag van het jaar worden beschouwd, het is belangrijk om te erkennen dat somberheid het hele jaar door kan optreden. Zowel degenen die zich eenzaam, somber of depressief voelen als hun hulpverleners kunnen met deze tips beter omgaan met de uitdagingen na de feestdagen en tijdens de winterperiode. Samen kunnen we werken aan het doorbreken van het taboe rond somberheid en eenzaamheid en zorgen voor een ondersteunende omgeving voor iedereen die het nodig heeft.